عفونت ژیاردیا (ژیاردیازیس) بیماری شایع و نوعی گاستروانتریت است که انگلی به همین نام عامل ایجادش است. این بیماری از طریق آب، غذا و سطوح آلوده منتقل شود و علائم این بیماری (مثل اسهال و گرفتگی معده) معمولا ۷ تا ۱۰ روز بعد از آلودگی بروز می‌کنند. راه تشخیص و درمان ژیاردیا و پیشگیری از آن را می‌دانید؟ برای آشنایی بیشتر با این بیماری تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
ژیاردیا چیست؟
ژیاردیا نوعی انگل است که در روده انسان و حیواناتی مثل گاو، گوسفند، گربه، سگ، موش و حیوانات وحشی وجود دارد و از طریق مدفوع انسان و حیوان آلوده منتقل می‌شود. انگل نوعی ارگانیسم است که به ارگانیسم دیگری (مثل انسان یا حیوان) برای زنده‌ماندن نیاز دارد. افراد با بلعیدن انگل، معمولا از طریق آب آلوده، به این بیماری مبتلا می‌شوند. این انگل بعضی افراد را به‌شدت مریض می‌کند.
این انگل می‌تواند به‌مدت طولانی در محیط و به‌خصوص در رودخانه، نهرها و آب پشت‌بام باقی بماند. اگر خاک، غذا، آب یا سطح اجسام به ژیاردیا آلوده باشد، شما نمی‌توانید آن را از مزه، ظاهر یا بو تشخیص دهید.
شیوع ژیاردیا
انگل ژیاردیا در سراسر دنیا زندگی می‌کند، اما شیوع آن در کشورهایی با اقتصاد ضعیف و کشورهای در حال توسعه بیشتر است. بااین‌حال هر جایی ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.
شیوه انتشار عفونت ژیاردیا
فرد با بلعیدن انگل آلوده می‌شود که معمولا از طریق نوشیدن آب آلوده یا تماس دست آلوده با دهان اتفاق می‌افتد. به‌محض اینکه یک فرد یا حیوان به ژیاردیا مبتلا شد، انگل از طریق مدفوع منتقل می‌شود. انگل می‌تواند خاک، غذا، آب یا سطوح اجسامی مثل اسباب‌بازی، شیر دست‌شویی، دستگیره در و میز تعویض پوشک را آلوده کند.
حال همه افراد مبتلا به ژیاردیا بد نمی‌شود، اما ممکن است ناقل باشند و بدون بروز علائم بیماری، انگل را منتشر کنند.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به ژیاردیا هستند؟
هر فردی می‌تواند به ژیاردیا آلوده شود. بااین‌حال، بعضی عوامل احتمال ابتلا به عفونت را بیشتر می‌کنند، از جمله:
- کار در مراکز نگهداری از کودکان؛
- تماس نزدیک با فرد بیمار؛
- سفر به مناطق با بهداشت ضعیف؛
- تماس با مدفوع آلوده در زمان فعالیت جنسی به‌خصوص رابطه مقعدی؛
- تماس فرد با حیوان آلوده یا تماس حیوانات با محیط حاوی مدفوع آلوده؛
- سیستم ایمنی ضعیف؛
- شنا و بلعیدن آب آلوده استخر، جکوزی یا آب تصفیه‌نشده رودخانه، برف یا رود.
احتمال ابتلای انسان به ژیاردیا از طریق سگ و گربه آلوده به انگل کم است. معمولا نوع انگلی که انسان را آلوده می‌کند با انگلی که سگ و گربه را آلوده می‌کند، متفاوت است.
علائم عفونت ژیاردیا
این عفونت نوعی گاستروانتریت است. علائم ژیاردیا عبارت‌اند از:
- اسهال (بسیار شایع)؛
- انقباض معده یا درد شکمی؛
- احساس خستگی؛
- احساس مریضی (حالت تهوع و استفراغ)؛
- نفخ.
علائم ژیاردیا ۳ تا ۲۵ روز (معمولا ۷ تا ۱۰ روز) بعد از آلودگی به انگل بروز می‌کنند. ممکن است ۳ تا ۴ روز مریض باشید، سپس احساس بهتری داشته باشید و بعد دوباره علائم برگردند. اگر ژیاردیا درمان نشود، این مسئله می‌تواند ادامه داشته باشد و ماه‌ها آلوده بمانید.
تشخیص ژیاردیا
بیشتر موارد گاستروانتریت به بررسی خاصی نیاز ندارند. اگر علائم شما شدید یا پیشرونده است یا پزشک به ژیاردیا شک کرده است به نمونه‌برداری مدفوع نیاز دارید و آلودگی به عفونت ژیاردیا در آزمایشگاه بررسی می‌شود. همچنین در موارد شدید، ممکن است پزشک از اندوسکوپی بخش فوقانی برای بررسی روده استفاده کند.
ژیاردیا نوعی بیماری قابل‌اطلاع است؛ یعنی اگر این بیماری تشخیص داده شود، پزشک شما به مراکز بهداشتی اطلاع می‌دهد که منبع شیوع ویروس بررسی شود.
درمان ژیاردیا
بیشتر افراد مبتلا به این بیماری بدون درمان بهتر می‌شوند. اگر پزشک تشخیص دهد که شما به درمان نیاز دارید، باید از آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی مثل اورندازول، تینیدازول یا مترونیدازول استفاده کنید که انگل درون مدفوع را می‌کشند و از انتشار عفونت جلوگیری می‌کنند. همچنین لازم است برای جلوگیری از کم‌آبی مقدار زیادی مایعات بنوشید، به‌خصوص اگر اسهال یا حالت تهوع دارید. سالمندان، خانم‌های باردار و کودکان بیشتر در معرض کم‌آبی هستند. در کودکان، خیسی کمتر پوشک می‌تواند نشانه کم‌آبی باشد.
داروهای اسهال مثل لوپرامید و دیاستاپ معمولا پیشنهاد نمی‌شوند. اسهال طولانی می‌تواند شما را در معرض عوارض جدی مگاکولون سمی قرار دهد. همچنین مصرف داروهای اسهال به کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود. قبل از مصرف داروها با پزشک مشورت کنید.
مدت استراحت برای بهبود
سعی کنید تا ۴۸ ساعت (۲ روز) بعد از ازبین‌رفتن علائم از رفتن به مدرسه، مهدکودک یا محل کار و تا ۲ هفته بعد از ازبین‌رفتن علائم از شنا در استخر (عمومی یا خصوصی) خودداری کنید. بااین‌حال از آنجایی که ژیاردیا موضوعی قابل‌اطلاع است، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید.
پیشگیری از بیماری
بهترین راه پیشگیری حفظ بهداشت مناسب و انجام بعضی اقدامات است، از جمله:
- دست‌هایتان را مرتب بشویید، به‌خصوص بعد از رفتن به دست‌شویی، تماس با حیوانات، تعویض پوشک و قبل از خوردن غذا و نوشیدنی.
- اسباب‌بازی‌ها و سطوح را تمیز و ضدعفونی کنید.
- آب استخر، رودخانه و مواردی مانند این را نبلعید.
- درباره شیوع عفونت ژیاردیا در پارک و نواحی رفت‌وآمدتان اطلاعات کسب کنید.
- از نوشیدن آب شیر نجوشیده و خوردن غذاهای پخته‌نشده در زمان سفر به کشورهایی با آب ناسالم خودداری کنید.
- رابطه جنسی ایمن داشته باشید.
شما بگویید
شما چقدر با ژیاردیا و علائم آن آشنایید؟ آیا تابه‌حال گرفتار این انگل شده‌اید؟ در صورت تمایل، می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و برای حفظ سلامت دیگران، این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
